* Nguồn gốc

Đức Quan Thánh Đế Quân nguyên linh là một vị Long Thần từ Thượng Cổ. Vì cứu độ chúng sinh thoát cảnh lầm than, chiến tranh liên miên mà Ngài chuyển sinh nhập trần làm một vị võ tướng thời Tam Quốc Tranh Hùng ở Trung Hoa, khoảng 2200 năm trước.

Đức Quan Thánh Đế Quân, hay còn được biết đến với các tôn danh như:

– Đức Quan Thánh Đế Quân
– Đức Già Lam Cổ Phật
– Đức Cái Thiên Cổ Phật
– Đức Quan Công
– Đức Quan Thánh
– Quan Vũ
– Hán Thọ Đình Hầu
– Quan Vân Trường

Vào thời Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ, Ngài là một vị Cổ Phật đại diện cho Thánh Đạo hiệp quy Tam Giáo Ngũ Chi về Đại Đạo, được tôn xưng là Tam Trấn Oai Nghiêm, tôn danh đầy đủ của Ngài là:

– Đức Tam Trấn Oai Nghiêm Hiệp Thiên Đại Đế Quan Thánh Đế Quân

* Hình dáng và tính chất đặc trưng

– Ngài thường thị hiện thân ảnh là võ tướng cao to độ tuổi chừng hơn tứ tuần, râu tóc dài đen, ánh mắc tinh anh sáng ngời. Sắc da Ngài ửng đỏ, toàn thân Ngài khoác chiến bào màu xanh ngọc đậm, giáp vải tinh nhẹ, đầu không đội mũ miện kim loại mà bịt khăn vải. Vì nguyên linh Ngài là Long Thần nên lúc chuyển sinh đầu thai trên trán Ngài có nhô lên cục sụn thịt to, biểu hiện của dấu tích sừng rồng.

– Bên cạnh Ngài thường có các vị thị giả là Trương Phi, Quan Bình và Thần Mã Xích Thố.

– Ngài thường mang theo bên mình hai món pháp bảo là Kinh Xuân Thu và Yển Nguyệt Long Đao.

– Thánh Đức của Ngài là văn võ song toàn, Trung Nghĩa trinh liệt liêm chánh, chuyên diệt trừ gian tà. Ngài lấy Kinh Xuân Thu làm nền tảng triết lý sống của mình.

– Khi Ngài làm võ tướng ở trần gian, vì dính vào sát nghiệp nặng nề nên lúc mất đi thân mạng, Ngài cũng thị hiện thành La Sát Quỷ đòi mạng kẻ đã sát hại mình trong chiến trận. Ngài thường ám những người có liên quan đến cái chết của mình, đòi mạng họ. Lúc bấy giờ, có Đức Phổ Tịnh Thiền Sư gặp Ngài và thuyết giảng cho Ngài hiểu về nhân duyên nghiệp quả. Sau khi giác ngộ lý nhân duyên việc mình đã sát mạng rất nhiều tướng sĩ thì mình cũng phải trả nghiệp bị người sát mạng. Ngài buông xả vướng mắc của mình, dành thời gian tĩnh tâm quán chiếu nhân duyên, định tỉnh thần thức và nhớ lại được nguyên căn của mình là vị Long thần Hộ Pháp rồi quy hiệp nguyên linh.

– Sau vài chục năm, chân hồn Ngài hiển linh giúp bá tánh tiêu trừ tà linh ác quỷ khắp nơi. Bởi thời bấy giờ, chiến tranh loạn lạc liên miên, oán linh khắp nơi quấy phá bá tánh là việc rất đỗi bình thường.

– Việc Ngài thị hiện cứu độ chúng sinh thoát cảnh tà linh tinh quái quấy phá được bá tánh truyền miệng nhau, rồi người ta lập đền miếu thờ Ngài.

– Năm tháng trôi qua, Thánh Đức và quả vị của Ngài trong tín ngưỡng dân gian ngày càng sâu dày, cao trọng hơn nữa.

– Người ta thường dùng ảnh tượng của Ngài vẽ hình trên giấy, khắc trên thẻ bài, cho đến tạo tác cốt tượng để tôn thờ cúng tế.

– Người ta tin rằng nơi nào có thờ ảnh tượng của Ngài thì không lo bị tà linh tinh quái quấy nhiễu. Con cái trong nhà nhìn thấy hình ảnh Ngài sẽ được nhắc nhở về các đức hạnh của Ngài, sống một đời lương thiện, chánh nghĩa và có thành tựu với đời.

* Lễ Vía Đức Quan Thánh Đế Quân

Ngày 24 tháng 6 Nguyệt Lịch hàng năm được dùng làm ngày lễ vía kỷ niệm Đức Quan Thánh Đế Quân ở các đình đền, miếu tự có tôn thờ Ngài.
Vào ngày này, người ta thường làm những đám rước diễu hành. Trong đoàn diễu hành sẽ có ảnh tượng, hoặc hình nộm Đức Quan Thánh cùng với hai vị thị giả và Ngựa Xích Thố đi dọc các con phố quanh đền thờ Ngài. Việc này nhắc nhở tượng trưng cho người ta biết việc tuần du của Ngài bảo vệ sự yên bình của bá tánh trước tà linh tinh quái.
Lễ vật dâng cúng Ngài toàn là đồ chay thanh tịnh thôi, không có sát sanh cúng tế. Nếu nơi nào thờ Ngài mà có sát sanh cúng tế thì những người có liên quan việc ấy sẽ được nhắc nhở qua việc bị hành bệnh, đau nhức cơ thể, nằm mơ thấy Ngài xuất hiện quở trách.
….……………

* Kinh điển, thi văn cơ bút liên quan đến Ngài

– Kinh Đệ Thất Cửu – Kinh Điển Đại Đạo.

Trong bài này có nhắc đến Đức Già Lam Cổ Phật là một vị hộ trì cho chư linh hồi hướng về Tây Phương Cực Lạc. Các thế lực tà linh tinh quái cao cấp ẩn tàng nơi cõi Thượng Giới chờ đợi cơ hội dẫn dụ chư linh sa ngã, nhờ có Ngài bảo hộ chư linh mà đường về Tây Phương được an toàn viên mãn.

Nhẹ phơi phới dồi dào không khí
Hạo Nhiên Thiên đã chí môn quan
Đẹp xinh cảnh vật đòi ngàn
Hào quang chiếu diệu khai đàng thăng thiên
Cung Chưởng Pháp xây quyền Tạo Hóa
Kiến Chuẩn Đề thạch xá giải thi
Già Lam dẫn nẻo Tây Quy
Kim Chung mở lối kịp kỳ kỵ sen
Động Phổ Hiền, Thần Tiên hội hiệp
Dở Kim Cô đưa tiếp linh quang
Im lìm kìa cõi Niết Bàn
Lôi Âm trống thúc lên đàng thượng thiên

– Trích từ Kinh Phật Tiên Thánh Thần Tán Ca, Kinh điển Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ, do Đức Thái Thượng Lão Quân giáng cơ ban Kinh tại Tam Tông Miếu.

Cơ huyền diệu Đạo Cao minh chánh
Hiển phép mầu ma lánh quỷ kiêng
Trừ yêu có Thánh, Thần, Tiên
Độ duyên sanh chúng về miền Tây Phương

Oai bốn hướng Thần nhường quỷ sợ
Đức ba giềng tế trợ thương sanh
Hán Triều Quan Thánh bia danh
Trung can, nghĩa khí, hiếu sanh giúp đời

Tuần ba cửa, cõi Trời đều dụng
Xét bốn phương, dân chúng dữ lành
Linh Tiêu Thái Bạch Trường Canh
Vận hành Thiên Luật, dữ lành nhân gian

….…………………..

– Các bài cơ bút thi văn của Ngài giáng cơ

Quan thành tái hiệp Hán triều phong,
Thánh Đức mạc vong hám thế trần.
Ðế thất nhứt tâm trung khí dõng,
Thanh y xích diện hảo vinh phong.
…

Quang minh huệ nhãn chiếu càn khôn,
Thánh đức lưu tâm quốc bảo tồn.
Ðế Việt san hà chung hạnh đạt,
Quân tranh thế giới Ðạo khai môn.
…

Minh Kinh dĩ giáo tận nhu hòa,
Thiện ý tâm thành phước lộc đa.
Nhược hữu phóng tâm hành ác sự,
Họa ương cập chí hận như hà.
Thâu tâm cố khả hành chơn chánh,
Bất ách bất ương thị lạc ha.
Kim nhựt đắc truyền kỳ thiện Đạo,
Gia công tu luyện tịnh phong ba.
……

– Đức Quan Thánh Đế Quân giáng đàn

Ngày 8-6-1930, Nguyệt Lịch 12 – 5 – Canh Ngọ
Trích từ Thánh Ngôn Hiệp Tuyển 1-2 Cao Đài Đại Đạo

Hỉ chư đạo hữu,
Nền Ðạo chưa lập thành mà bên trong thì người biếng trau Thánh chất, nơi ngoài người lại muốn kêu nài so đo với các Ðấng Thiêng liêng, đặng làm cho rõ mình là thấy xa hiểu rộng.
Thời thế đã đổi dời, họa Thiên điều hầu kế cận. Từ Nam chí Bắc, khắp Ðông qua Tây, thỉnh thoảng trường náo nhiệt khởi động, diệt tàn kẻ vô đạo.
Xác phàm mắt thịt, nếu đã sẵn ánh thiêng liêng mà không sớm tỉnh hồn thì mảnh tro bụi kia chẳng khỏi chịu hình đòi lúc.

Than ôi!
Trời cao minh soi xét mà người vẫn mê muội ám mờ, đem mảnh trí cỏn con kia chống kình với khuôn linh Tạo hóa.
Muốn học mùi Ðạo mà lại kèo nài giao kết thì dầu cho bậc phẩm nào đi nữa, cái ân đức từ bi cũng khó chiều theo được.
Các Ðấng thiêng liêng xưa kia khổ hạnh, công cán thế nào mới được về ngôi cao phẩm quí, há chẳng phải là gương tín thành đáng noi dấu hay sao?
Ðời mộng ảo nầy, sự còn mất như bọt nước mây bay, khá qui chánh cải tà, nắm giữ lòng thiện niệm thì một mai mới tránh khỏi bẫy vô thường của Quỉ vương đương giành xé.
Tánh kiêu căng tự đại là hang thẳm chôn lấp trọn thân hình hồn phách đó. Nên ghi nhớ mà lập tâm sửa mình.
Khá gắng nhớ bài nầy:

Khuôn đời chưa dễ tạo nên hình,
Tóc bạc còn mờ lối nhục vinh.
Hòn ngọc khó đem trau Thánh chất,
Cân vàng khôn lấy nện chày kình.
Phước Trời gieo sẵn còn giao kết,
Lợi thế chưa nên xúm giựt giành.
Thời cuộc tuần hoàn tai ách khởi,
Liệu mà xông lướt, liệu đua tranh.

Các đạo hữu Thiên phong nên giảng bài nầy cho chúng sanh.
Thăng.

Nguồn: Tam Giới Toàn Thư