* Nguồn gốc

Mõ hay Mộc Minh là một pháp cụ bằng gỗ, gồm hai phần là một cái bầu và một cái dùi gõ vào bầu để tạo ra âm thanh.
Phần bầu thì rỗng ruột, có lỗ hở tròn hoặc khe dài để âm thanh phát ra vang rõ. Trên bầu có một phần nhô ra làm tay cầm, tiện việc cầm nắm.
Phần dùi là một thanh gỗ nhỏ, có khi được bọc vải ở đầu gõ để âm thanh được trầm tĩnh dễ nghe không bị chát.

Mộc Minh Tử là một bộ mõ được dùng lâu năm, hấp thụ linh khí Thiên Địa, linh khí thiêng liêng giữa đức tin hành giả dùng mõ và các bản kinh chú, nên thức tỉnh tánh linh, có thể thị hiện thân ảnh nhân dạng ở linh giới gọi là Mộc Minh Tử.

Mộc Minh Tử là anh linh thuộc Bộ Hỷ Lạc Thiên, nhóm Vật Loại Hồn.

* Hình dạng và tính chất đặc trưng

Bộ mõ thường có kích thước cỡ lòng bàn tay, vừa tay người cầm nắm di chuyển tiện dùng.
Đối với chùa chiền, cơ sở thờ tự đình đền miếu mà có dùng mõ thì bộ mõ thường lớn cỡ đường kính 30-50 cm.

Người ta dùng mõ để lấy nhịp phách khi tụng đọc, ngâm nga thi kinh. Nhất là những buổi lễ trì tụng kinh chú có nhiều người tham gia thì việc dùng mõ lấy nhịp cho tập thể là điều nên làm để giữ cho cả đàn lễ được hòa nhịp điệu câu kinh tiếng kệ.

Mõ và chuông cầm tay còn có tác dụng tạo nên âm thanh xua đuổi tà khí, đánh động các loài động vật khi hành giả bước đi trên đường. Việc này giúp cho hành giả đi đường, nhất là đường rừng được an toàn, tránh phải gặp gỡ các loài thú đang rình mồi, tránh giẫm đạp côn trùng bò sát nhỏ.

Tiếng mõ cũng giống như tiếng chuông, tiếng trống, có thể giúp cho người nghe giữ được thân tâm thanh tịnh, định tâm tỉnh trí hướng về Đạo pháp. Hành giả hay chư linh nghe tiếng mõ nhịp nhàng ấm áp giúp tránh sự loạn động phân tâm với các việc diễn ra quanh mình, hay tự trong tâm trí mỗi người phát sinh ý niệm loạn động.

Mộc Minh Tử

Mộc Minh Tử thường thị hiện thân ảnh nhân dạng, có xu hướng hiện thân hóa hình giống dáng dấp, tính cách và giới tính người thường dùng mõ ấy.
Thân khoác áo đạo bào trắng hoặc vàng, tay mang theo bộ mõ hình dạng bản thể của mình. Có khi trên thân ảnh ấy mang theo mấy vật dụng được đặt chung với mõ như là bồ đoàn đặt mõ, khăn trùm trên mõ, dây chuỗi hạt quấn quanh mõ, dây thừng làm bùa quấn quanh mõ, phù điêu hoa văn trên thân bộ mõ, quyển kinh điển đặt cạnh hay thường được trì niệm với bộ mõ.

Mộc Minh Tử là anh linh trợ duyên cho hành giả tu tập tinh tấn, nên có các khả năng như là tịnh hóa năng lượng trong không gian, tịnh hóa thân tâm chúng sinh nghe thấy tiếng mõ.

Mộc Minh Tử có thể phát ra tiếng kêu cốc cốc ấm áp như tiếng gõ mõ kêu vang, lại còn có thể tự mình trì niệm, ca ngâm mấy bài kinh chú người dùng mõ thường xuyên trì niệm. Vì hành giả khi dùng mõ luôn để tâm ý mình vào lời kinh sao cho câu kinh kệ phát ra hòa được nhịp điệu của tiếng gõ mõ, nên bộ mõ ấy thấm nhuần kinh điển thường được dùng.

Mộc Minh Tử thuộc Hỷ Lạc Thiên nên toàn thân phát ra minh khí, an lạc khí. Chúng sinh tiếp cận tự nhiên thấy an vui. Tà khí, ám khí, tà linh khi đến gần cũng sẽ được tịnh hóa, khó xâm hại vào pháp giới có Mộc Minh Tử an trú.

Nguồn: Tam Giới Toàn Thư
Tranh: Lâm Tiên